Final four: Μόναχο 1999

Το χαμόγελο του μπάσκετ!

Ανά τακτά χρονικά διαστήματα και από ένα final four για να ξαναθυμηθούν - αν και δεν τα ξέχασαν ποτέ- οι μεγάλοι. Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στο Βασίλη Σκουντή για το αφιέρωμα που έγραψε πριν λίγα χρόνια για το All Star Basket (και δημοσίευσε πέρισυ στο gazzeta.gr). Eμείς απ' την μεριά μας το αναδημοσιεύουμε γιατί είναι κρίμα να βρίσκεται διάσπαρτη στο δυαδίκτυο μια τόσο αξιέπαινη προσπάθεια.
Επίσης θα αναδημοσιεύουμε και μία συνέντευξη από κάθε πρωταθλητή Ευρώπης, όπως την έδωσε στο euroleague.net
Για να προσθέσουμε και την δικιά μας πινελιά στο αφιέρωμα , θα παραθέτουμε ολόκληρο το βίντεο του κάθε τελικού (είτε απ' το αρχείο μας , είτε απ' το δυαδίκτυο) ενώ θα επακολουθεί μία ανάλυση του τελικού , ορισμένα περίεργα στατιστικά του φάιναλ φορ, η στήλη "Αυτό το ξέρατε" , και για κερασάκι θα σας βάζουμε φωτογραφίες από περιοδικά της εποχής  (Τρίποντο, Active, κ.α.).


ο τελικός...

Ο σπουδαίος Jack McCallum πριν λίγα χρόνια έγραψε ένα βιβλίο για την φιλοσοφία των Σανς (στα καλά τους χρόνια τότε με Νας, Στουνταμάιρ, Ντιαό, Μπελ , κτλ). Το ονόμασε "Seven seconds or less".

Η Ευρωπαϊκή version των Σανς ήταν η Ζαλκίρις Κάουνας. Με τη μόνη - αλλά πολύ ουσιαστική- διαφορά πως "οι δικοί μας" το πρωτοεισήγαγαν στο μπάσκετ έξι χρόνια νωρίτερα. Τη πυραυλοκίνητη Ζαλγκίρις την συγκρίνω με τους Σανς και όχι με τους Νάγγετς του Wasthead (οι οποίοι παραέπαιζαν γρήγορα ή καλύτερα βιαστικά). Απλά οι "Ήλιοι" είχαν το pick n'roll ενώ οι Λιθουανοί  την πάσα στην αδύνατη πλευρά .
Αναφέρομαι συνέχεια στο ΝΒΑ διότι και η Ζαλγκίρις ως μία τέτοια έπαιζε. Το προπονητικό τιμ των Καζλάουσκας-Μπράζις (με επιρροές από Νέλσον τζούνιορ) έφτιαξε μια σούπερ αθλητική ομάδα γεμάτη versatile παίκτες. Έδωσε τα κλειδιά στον super fast Edney (αναρωτιέμαι ποιός εκ των Ρίβερς - Έντνι ήταν πιο γρήγορος) και την αμόλυσε στα παρκέ του μπάσκετ.

Στον τελικό πολλοί περίμεναν πως το "φαινόμενο Ζαλγκίρις" θα ξεθύμαινε. Η πολύπειρη Κίντερ θα έβρισκε τον τρόπο να την βγάλει απ' το ρυθμό της. Το αντίθετο έγινε.

Η Κίντερ ξεκίνησε τις επιθέσεις απ' το low post. Ο Νεστέροβιτς τα πήγαινε αρκετά καλά απέναντι στο χταπόδι που τον έλεγαν Ζουκάουσκας. Αν και δεν ήταν ιδιαίτερα εύστοχη, τα επιθετικά που μάζευε (6 στα πρώτα 10') της μετριάζαν το κόστος. Το παιχνίδι ήταν σχεδόν ισόπαλο (13-14 υπέρ των Λιθουανών) μιας και οι Λιθουανοί , όταν δεν έκανε λάθος ο Έντνι, ξεχνούσαν να αστοχήσουν.
Η Ζαλγκίρις όσο περνούσε ο χρόνος ανέβαζε στροφές. Ο Έντνι ξεπέρασε το τρακ και έδωσε το σύνθημα της εκκίνησης: "take the shot when you have it and don't watch the clock".
Μετά το αμυντικό ριμπάουντ έψαχνε τον αιφνιδιασμό μετά μανίας. Αν δεν τα κατάφερνε , επεδίωκε τις φάσεις "ένας εναντίον ενός" και είτε την επαφή είτε την extra πάσα. Σπανίως κάποια απ' τα παραπάνω σενάρια έπαιρναν παραπάνω από 15 δευτερόλεπτα και σπανίως αστοχούσαν στα -ως επι το πλείστον- ελεύθερα σουτ που έπαιρναν... (οι της Κίντερ δεν είχαν συνηθίσει να είναι σε συναγερμό απ'το πρώτο δευτερόλεπτο της κατοχής και τα close out τους ήταν αρκετά αργοπορημένα)
Στην άμυνα έβγαζαν ενέργεια με το συνεχές rotation. Οι αλλαγές στα screen να είναι ο πρωταρχικός τους κανόνας. Οι Μπούι - Στομπέργκας - Μ.Ζουκάουσκας-Μασιούλις μάρκαραν με επιτυχία από περιφερειακό μέχρι πάουερ φόργουορντ. Τον Έντνι τον βοηθούσαν στην άμυνα , με τον Ζουκάουσκας σε ρόλο σκιάχτρου να αλλοιώνει τα σουτ.

Αυτό το ελεύθερο μπάσκετ αποσυντόνισε την καλοκουρδισμένη μηχανή της Κίντερ. Την αποδιοργάνωσε. Αντί να παίξει το μπάσκετ που ξέρει , να στοχεύσει αμυντικά τον Έντνι , να κάνει το παιχνίδι πιο physical , πιο ορθολογικό,   βρέθηκε να προσπαθεί να την ακολουθήσει σε ρυθμό. Η διαφορά όλο και μεγάλωνε.
Στο 26' έφτασε στο -19 (40-59). Η Ζαλγκίρις δεν έπεφτε στη παγίδα να κάνει καθυστερήσεις. Συνέχισε στο τέμπο που ξέρει.
Στο 32' ήταν  στους -20 (48-68).

Ο Μεσίνα έπαιξε το τελευταίο του χαρτί του. Θέλοντας να εκμεταλευτεί την ικανότητα του Σκονοκίνι στις διεισδύσεις , τον έβαλε πόιντ με ξεκάθαρη οδηγία να ξεκινάει απ' το high post. Αν δεν μπορούσε να τελειώσει τη φάση τότε split out στους Ριγκοντό (εύστοχος) και Ντανίλοβιτς (τραγικά άστοχος) που περίμεναν στα φτερά.  Η επιθετική τακτική έπιασε . Στην άμυνα , οι Ρεμς και Γιούγκεμπραντ σαν να λυπήθηκαν τους Ιταλούς και είπαν να μην σφυρίξουν φάουλ στη "κλωτσοπατινάδα" τους.

Με το χρονόμετρο να δείχνει 1'38'' πριν το τέλος , το σκορ είναι στο 70-76 και η μπάλα στην Κίντερ. Ο Σκονοκίνι ξεκίνησε για "μια απ' τα ίδια". Ο Μπούι μάντεψε σωστά και έκλεψε την split out πάσα. Λίγα δευτερόλεπτα μετά έβαλε και ένα τρίποντο απ΄τα 7μ και αύξησε τη διαφορά στο 72-80. Η κόρνα της γραμματείας έκανε τους απανταχού μπασκετόφιλους να χαμογελάσουν. Το "πείραμα της Λιμόζ" έφτανε στο τέλος της...

• Έτρεχε , έτρεχε η Ζαλγίρις αλλά τελικά η Κίντερ σούταρε περισσότερες φορές! (59 - 52 )
• Σε τελικό περισσότερους απ' τους 82 πόντους που σκόραρε η Ζαλγίρις είχαν πετύχει οι Τρέισερ και Μακάμπι στο πρώτο φάιναλ φορ. Ούτε η Γιουγκομπλάστικα δεν έφτασε σε τέτοια σκορ στους 3 τελικούς που πήγε.
• Θα περίμενε κανείς πως επειδή εκδήλωνε επιθέσεις σε λίγα δευτερόλεπτα , τα ποσοστά της δεν θα ήταν καλά. Κάθε άλλο. (50%διπ, 72% τρ).  Το μότο της ήταν: γρήγορα αλλά όχι βιαστικά.
• Ο πλουραρισμός σε όλο του το μεγαλείο: Ούτε δύο , ούτε τρεις , πέντε παίκτες της πέτυχαν από 10 πόντους και πάνω (και ο Αντιμάιτις 8π)
• Οι Μπούι - Στομπέργκας - Μ.Ζουκάουσκας ξέχασαν να αστοχήσουν απ'τη γραμμή των 6,25μ. (7/8)
• Ο Ντανίλοβιτς -για 2ο συνεχόμενο τελικό- έπαιξε άσχημα. (3/11 , 4λ)
• Ο Νεστέροβιτς ήταν καταπληκτικός (12π,13ρ,3ασ) αλλά απελπίστικα μόνος στη φροντλάιν. Οι Μπινέλι, Φροζίνι, Ο'Σάλιβαν δεν έφταναν ούτε για ζήτω. Σάβιτς που ήσουν;;;
• Κρίμα για τον Ριγκοντό που με τους 27πόντους του ισοφάρισε το ρεκόρ σε τελικό του πρώην συμπαίκτη του Ζόραν Σάβιτς (Παρίσι '91).

το final four με αριθμούς...  

• O επιθετικός πλουραρισμός της Ζαλκίρις δεν είχε προηγούμενο. Στον ημιτελικό σκόραραν όλοι και στον τελικό όλι πλην ενός (Μασκολιούνας). 
• Ο Ντανίλοβιτς έκανε δεύτερο κακό φάιναλ φορ (7/18διπ , 1/7 τρ). Η τεράστια κλάση του δεν αμφισβητείται αλλά δεν μπορεί να μην σημειωθεί πως απ' τα 3 φάιναλ φορ που έπαιξε , στα δύο ήταν μετρίως μέτριος... 
• Το δίδυμο των ξένων δεν έκανε μαζί ούτε μισό ... Ρίβερς. Στον ημιτελικό ήταν οι χειρότεροι και κρέμασαν την ομάδα τους (14π , 2/7διπ , 1/3 τριπ , 4 λαθ, 1 ασ).
• Βρήκαν "συμμάχους" στην ομάδα της Τιμσίστεμ. Οι Καρνισόβας και Μουλαομέροβιτς τα πήγαν ακόμη χειρότερα στον εμφύλιο ημιτελικό (7π , 1/4 διπ , 1/6 τρ).

Πρώτος σκόρερ:          Α.Μπούι 18π
Πρώτος ριμπάουντερ: Ρ.Νεστέροβιτς 8ρ
Πρώτος σε ασσίστ:     Τ.Έντνι 6ασ



12ο ΦΑΙΝΑΛ ΦΟΡ ΚΥΠΕΛΛΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΩΝ ΕΥΡΩΠΗΣ ΠΟΤΕ: Τρίτη 20 και Πέμπτη 22 Απριλίου 1999.
ΠΟΥ: Olympia Hall, Mόναχο.
ΑΥΤΟΙ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ: Ζαλγκίρις Κάουνας
… ΚΙ ΕΜΕΙΣ: Τρίτος ο Ολυμπιακός, στο τέταρτο Φάιναλ Φορ του σε διάστημα έξι ετών.
ΜVP: Τάιους Έντνι.
To 1972 έκανε την αρχή η εθνική ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης, το 1989 ήταν η σειρά η Γιουγκοπάστικα, το 1993 πήρε τη σκυτάλη η εθνική Γερμανίας και το 1999 σήμανε η ώρα της Ζαλγκίρις, Ε, κατόπιν όλων αυτών των (τεσσάρων, τον αριθμόν) εκπλήξεων, δεν τίθεται θέμα: Το Οlympia Halle του Μονάχου δεν είναι κλειστό γήπεδο, αλλά στοιχειωμένος πύργος!
Δέκα χρόνια, λοιπόν, μετά τον θρίαμβο της Γιουγκοπλάστικα (και 13 μετά τη δική της αποτυχημένη απόπειρα στη Βουδαπέστη) μια άλλη ομάδα που επίσης έπαιζε ολοκληρωτικό μπάσκετ ανέβηκε στο θρόνο: η φοβερή και τρομερή Ζαλγκίρις του Κάουνας. Το νόμισμα αποδείχτηκε ότι είχε δύο όψεις, διότι την προηγούμενη χρονιά η Κίντερ ενίκησε χάρη στην άμυνα της, αλλά το ’99 εξελίχθηκε στην εκδίκηση της επίθεσης!Ακόμη και τώρα,εν έτει 2011, αυτό το στιλ μπάσκετ που λανσάρισε (αλλά το απέσυρε αμέσως η ίδια από την κυκλοφορία) η Ζαλγκίρις παραμένει μοναδικό και γι’ αυτό θα διαιωνίζεται εις τους αιώνας των αιώνων!
Ο (μετέπειτα προπονητής του Ολυμπιακού και της εθνικής ομάδας), Γιόνας Καζλάουσκας, έχει κάθε λόγο να υποστηρίζει -και αναλόγως να υπερηφανεύεται- ότι το θέαμα που παρουσίασε η Ζαλγκίρις στο Μόναχο ήταν μοναδικό. Οι νίκες επί του Ολυμπιακού και επί της υπερασπιζόμενης τα σκήπτρα της Βαρκελώνης Κίντερ (82-74) στον τελικό και η κατάκτηση της κούπας για πρώτη φορά στην ιστορία της λιθουανικής ομάδας υπήρξαν το επιστέγασμα μιας προσπάθειας που απόλαυσε και αποθέωσε όλος ο μπασκετικός κόσμος.
Η Ζαλγκίρις στηρίχθηκε στην επιθετική άμυνα και στην ακόμη πιο… επιθετική επίθεση διαθέτοντας παίκτες με ταλέντο, αφοσίωση, σωστές αρχές και κυρίως διάθεση να επικοινωνούν μεταξύ τους. Στον ημιτελικό ο Ολυμπιακός φάνηκε αδιάβαστος και την…πάτησε από την πρώτη στιγμή, χωρίς να καταφέρει να αντιδράσει αποτελεσματικά και να σηκώσει κεφάλι. Πάντως οι «ερυθρόλευκοι» ανασυντάχθηκαν και κατάφεραν να νικήσουν άνετα την Τιμσίστεμ στον αγώνα της παρηγοριάς και να καταλάβουν την τρίτη θέση, σε ένα Φάιναλ Φορ που ήταν το τέταρτο μέσα σε έξι χρόνια, αλλά παρέμεινε στοιχειωμένο για τα επόμενα δέκα χρόνια. Κατά σύμπτωση μάλιστα ο Ολυμπιακός που τότε κοιμήθηκε στο Μόναχο, το 2009 ξύπνησε στο Βερολίνο!
Στον εμφύλιο (ημιτελικό) της Μπολόνια επικράτησε η Κίντερ σε ένα ματς που δεν…βλεπόταν και (σαν να μην έφτανε η χαμηλή ποιότητα του) σημαδεύτηκε και από τα επεισόδια ανάμεσα στους οπαδούς της Τιμσίστεμ με τη γερμανική αστυνομία. Ο τελικός ανάμεσα στη Ζαλγκίρις και στην Κίντερ εξελίχθηκε από πολύ νωρίς σε παράσταση για ένα ρόλο (σκορ ημιχρόνου 45-30), ωστόσο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, η καρδιά της πρωταθλήτριας, τα όργια του Αντουάν Ριγκοντό και τα… στραβά μάτια των διαιτητών συνέβαλαν στην αφύπνιση της Κίντερ. Κάποια στιγμή το ματς πήγε να γίνει… ροντέο, αλλά τότε μίλησε το ένστικτο του Αντονι Μπούι που με ένα κλέψιμο καθάρισε μια και καλή την μπουγάδα. Παρεμπιπτόντως οι δρόμοι τεσσάρων από τους πρωταθλητές Ευρώπης εκείνης της χρονιάς (Μπούι, Έντνι, Ε. Ζουκάουσκας, κόουτς Καζλάουσκας) διασταυρώθηκαν με το ελληνικό πρωτάθλημα τα επόμενα χρόνια…
Η ΤΕΛΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
1. Ζαλγκίρις Κάουνας
2. Κίντερ Μπολόνια
3. Ολυμπιακός
4. Τιμσίστεμ Μπολόνια


OI ΗΜΙΤΕΛΙΚΟΙ
ΚΙΝΤΕΡ-ΤΙΜΣΙΣΤΕΜ 62-57
ΚΙΝΤΕΡ: Ντανίλοβιτς 12, Κρίπα 3, Άμπιο 7, Νεστέροβιτς 16, Σκονοκίνι 12, Μπινέλι 2, Φρόζινι 3, Ο’ Σάλιβαν, Ριγκοντό 7.
ΤΙΜΣΙΣΤΕΜ: Μουλαομέροβιτς 5, Γιάριτς 17, Πιλούτι 5, Φούτσκα, Νταμιάο 3, Μάγερς 18, Γκέι 2, Καρνισόβας 2, Μπετς 5.
ΖΑΛΓΚΙΡΙΣ-ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ 87-71
ΖΑΛΓΚΙΡΙΣ: Έντνι 13, Μ. Ζουκάουσκας 7, Ε. Ζουκάουσκας 5, Στομπέργκας 10, Αντομάιτις 15, Ζίντεκ 9, Μασιούλις 2, Μασκολιούνας 4, Μπούι 19, Σεστόκας 3.
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ: Κόμαζετς 7, Γκόλντγουάιρ 7, Βούκτσεβιτς 6, Παπανικολάου 12, Αντέ Μενσά 12, Φασούλας, Τόμιτς 2, Τάρλατς 15, Ομπέρτο 2, Ρότζερς 8.
Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 3Η ΘΕΣΗ
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ-ΤΙΜΣΙΣΤΕΜ 74-63
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ: Κόμαζετς 13, Γκόλντγουάιρ 6, Βούκτσεβιτς 12, Παπανικολάου 9, Αντέ Μενσά 5, Φασούλας 7, Τόμιτς 3, Τάρλατς 6, Ομπέρτο 6, Ρότζερς 4.
ΤΙΜΣΙΣΤΕΜ: Μουλαομέροβιτς 11, Γιάριτς 17, Πιλούτι 3, Φούτσκα 6, Νταμιάο 7, Καρνισόβας 14 , Μπετς 5.

Ο ΤΕΛΙΚΟΣ
ΖΑΛΓΚΙΡΙΣ-ΚΙΝΤΕΡ 82-74
ΖΑΛΓΚΙΡΙΣ: Έντνι 14 (5/6δ., 1/3τρ., 1/4β., 6ρ., 6ασ., 4λ.), Μπούι 17 (2/6δ., 3/4τρ., 4/6β., 2κλ.), Μασιούλις 4, Στομπέργκας 12 (2/6δ., 2/2τρ., 2/3β., 3ασ.), Ε. Ζουκάουσκας 4, Ζίντεκ 12 (3/6δ., 6/8β., 6ρ.), Μ. Ζουκάουσκας 11 (1/2δ., 2/2τρ., 3/5β.), Μασκολιούνας, Αντομάιτις (4/4δ.). Κόουτς: Καζλάουσκας
ΚΙΝΤΕΡ: Ντανίλοβιτς 7 (2/6δ., 1/5τρ.,, 4λ.), Ριγκοντό 27 (2/7δ., 5/7τρ., 8/10β., 2κλ.), Αμπιο 8 (5ρ.), Φρόζινι 5, Νεστέροβιτς 12 (4/9δ., 4/5β., 13ρ., 3ασ.), Σκονοκίνι 15 (3/9δ., 1/3τρ., 6/7β., 3ασ.), Ο’ Σάλιβαν, Μπινέλι, Κρίπα. Κόουτς: Μεσίνα
Διαιτητές: Ρεμς (Σλοβενία) – Γιούνγκεμπραντ (Φινλανδία)


απαραίτητη σημείωση: Tα στατιστικά ελήφθησαν απ' το fibaeurope.com

  ΤΟ ΜΟΝΑΧΟ ΣΕ ΤΙΤΛΟΥΣ

• ΚΩΔΙΚΟΣ: Pax Lithuanica. Αυτός ήταν ο τίτλος που επέλεξα να βάλω στο «Βήμα», όπου εργαζόμουν τότε, στο άρθρο για τον τελικό εκείνου του Φάιναλ Φορ. Η πανευρωπαϊκή μπασκετική κοινωνία υποδέχτηκε με ενθουσιασμό το μπάσκετ «αλά Γιουγκοπλάστικα», που παρουσίασε η Ζαλγκίρις, αλλά δυστυχώς αποδείχτηκε ότι αυτό είχε ημερομηνία λήξεως… · Ο ΩΡΑΙΟΣ: Ο Τάιους Έντνι, μια… μισοριξιά (με μπόι 1.78) που μετά τον κολεγιακό τίτλο του 1996 με το UCLA αναγορεύθηκε (και) αυτοκράτωρ της Ευρώπης, εξασφαλίζοντας όχι μόνο την υστεροφημία του, αλλά και σπουδαία συμβόλαια, μεταξύ αυτών και ένα στον Ολυμπιακό.
· Ο ΜΟΙΡΑΙΟΣ: Ο Ούγκο Σκονοκίνι, εκατό δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη του τελικού, όταν η Κίντερ με την ανοχή των διαιτητών, μείωσε από 48-68 σε 70-76. Ο πρώην παίκτης του Παναθηναϊκού προσπάθησε να πασάρει στον Ντανίλοβιτς με σκοπό το τρίποντο και το -3, αλλά… Βowie stole the ball και ως εκ τούτου finito la musica!
· Ο ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΟΣ ΗΡΩΑΣ: Ο άγνωστος στην πιάτσα Γιόνας Καζλάουσκας, ο οποίος εμφύσησε στους παίκτες της Ζαλγκίρις μια όχι μόνο αποτελεσματική, αλλά και εξόχως ελκυστική μπασκετική φιλοσοφία, με την οποία έδεσε κόμπο σε 48 ώρες πρώτα τον Ιβκοβιτς και εν συνεχεία τον Μεσίνα.
· ΠΗΓΕ ΤΣΑΜΠΑ: Η ελπίδα του Παναγιώτη Φασούλα, να βγει στη σύνταξη (μετά από μερικές εβδομάδες) με ρεκόρ 10 αγώνων σε Φάιναλ Φορ, αλλά και με έναν δεύτερο ευρωπαϊκό τίτλο.
· ΤΟ ΑΠΡΟΟΠΤΟ: Εξι λεπτά πριν από τη λήξη του ημιτελικού του Ολυμπιακού με τη Ζαλγκίρις, ο Τζόνι Ρότζερς πήγε να σουτάρει ελεύθερος κι ωραίος τρίποντο, αλλά είδε τον ουρανό σφοντύλι από την τάπα του Μασιούλις, που ήλθε από το πουθενά! Ακόμη προσπαθεί να συνέλθει ο κοκκινομάλλης φόργουορντ…
· Η ΓΚΑΦΑ: Το σχόλιο «εσείς στην Ευρώπη καταστρέφετε το μπάσκετ» στο οποίο προέβη ο Ντέηβιντ Στερν πριν από τον τελικό. Η Ζαλγκίρις του έδωσε την απάντηση για δυο νύχτες κι ύστερα αυτοκαταστράφηκε όπως τα μηνύματα στις «επικίνδυνες αποστολές». Δυστυχώς, τα όμορφα χωριά, όμορφα καίγονται!
· ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ: Ποιοι κατάλαβαν τον Σωκράτη Κόκκαλη στον… εξάψαλμο μετά την άνευ όρων παράδοση στον ημιτελικό; Ο πρόεδρος δεν ήξερε σε ποια γλώσσα να μιλήσει για να τον καταλάβουν όλοι οι παίκτες κι αφού συμβουλεύθηκε τον μάνατζερ της ομάδας Τάκη Λιβιεράτο τους τα… έχωσε στα αγγλικά.
· Η ΑΤΑΚΑ: «Ας μην ανησυχεί για τα βρακιά μας ο Σκάνσι. Έχουμε χορηγό που παράγει εσώρουχα και θα του ζητήσουμε να μας φτιάξει καινούργια και μάλιστα μαύρα για να μη φαίνεται τίποτε απ’ έξω». Η πληρωμένη απάντηση του Έτορε Μεσίνα στον Κροάτη προπονητή της Τιμσίστεμ (χαροκαμένο από τον τελικό του ’93 στο ΣΕΦ με την Μπενετόν κόντρα στη Λιμόζ), ο οποίος δήλωνε πριν από τον ημιτελικό ότι «ο Μεσίνα αποποιείται τον τίτλο του φαβορί, γιατί όλοι στην Κίντερ τα έχουν… κάνει πάνω τους από το φόβο»!
· ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΟΛΠΟ: Ο τρόπος με τον οποίο ο Καζλάουσκας προσάρμοσε το δόγμα του Ντον Νέλσον στο παιχνίδι της Ζαλγκίρις. Οι Λιθουανοί αποδείχθηκαν εξαιρετικά δεκτικοί στο στιλ παιχνιδιού που εδράζεται κατά κύριο λόγο στις συνεχείς αλλαγές στα σκριν, χωρίς να νοιάζονται αν ξαφνικά ένας κοντός βρεθεί να μαρκάρει τον αντίπαλο σέντερ και αντιστρόφως. Συν τοις άλλοις, η Ζαλγκίρις στηρίχτηκε στην ταχύτατη κυκλοφορία της μπάλας και στη βασική αρχή (που αργότερα έφερε στην Ελλάδα ο Γιόνας), που υπαγορεύει σουτ ανά πάσα στιγμή από κάθε παίκτη που έχει την ευκαιρία, χωρίς να ‘ναι σώνει και καλά υποχρεωμένος να δώσει πάσα.
· ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Ο ΗΡΩΑΣ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ: Ο Τάιους Εντνι είχε γράψει ιστορία ως παίκτης του φημισμένου (από την εποχή του Τζον Γούντεν) UCLA καθώς το 1995, παρέα με τον (συμπαίκτη του και στη Ζαλγκίρις και γιο του μεγάλου Τσεχοσλοβάκου σέντερ της Σλάβια Πράγας, αντιπάλου της ΑΕΚ στον τελικό του ’68, Τζορτζ Ζίντεκ ) Γίρι Ζίντεκ οδήγησαν τους Μπρούινς στην κατάκτηση του 11ου τίτλου στο NCAA. Μετά τη Ζαλγκίρις ο Εντνι έπαιξε κατά σειρά στην Μπενετόν Τρεβίζο, στους Ιντιάνα Πέισερς, στη Λοτομάτικα Ρόιμα, στον Ολυμπιακό, στην Κλιμάμιο Μπολόνια, στην Αζοφμάς Μαριούπολης, στην Καχασόλ Σεβίλλης και στην Τίροφ Ζγκόρτζελετς. Αποσύρθηκε από την ενεργό δράση το 2010 και επέστρεψε στις ρίζες τους, αναλαμβάνοντας τη θέση του διευθυντή του τμήματος μπάσκετ του UCLA.
· ΔΕΝ ΘΑ ΞΕΧΑΣΩ ΠΟΤΕ… Την κατάπληξη που νιώσαμε όλοι οι θεατές (αλλά και οι τηλεθεατές) με το που άρχισε ο ημιτελικός του Ολυμπιακού με τη Ζαλγκίρις και οι λεγάμενοι έμοιαζαν σαν να κατέβηκαν από άλλον πλανήτη! Ο,τι είχε σχεδιάσει γι’ αυτό το ματς ο Ντούντα πήγε στο βρόντο, καθώς η λιθουανική ομάδα αποδείχτηκε υπεράνω πάσης υποψίας, αλλά και φαντασίας.
· ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΟΥ: Θυμάμαι ότι στο ημίχρονο του τελικού και ενώ η Ζαλγκίρις προηγείτο με διαφορά 15 πόντων, ανέβηκα στην εξέδρα των επισήμων για να μιλήσω με τον Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς. Ο Γενικός Γραμματέας της FIBA, που σημειωτέον υπήρξε σπουδαίος παίκτης και μεγάλος προπονητής (μάλιστα στην Ορανσόντα Καντού ανέδειξε τον Τσάρλι Ρεκαλκάτι) ήταν εκστασιασμένος με αυτά που έβλεπε στο παρκέ και δεν δίστασε να δηλώσει το εξής: «Το στιλ της Ζαλγκίρις είναι η μεγάλη ελπίδα μου για το μέλλον του ευρωπαϊκού μπάσκετ». Κατά τ’ άλλα, το Μόναχο προσφέρεται για πολλή μπίρα, αρκεί (λέω εγώ) να συνοδεύεται με κότσι, λουκάνικα και όλα τα συμπαρομαρτούντα. Εκεί στην κάτω πλευρά της Marienplatz μαζί με τον Γιάννη Φιλέρη είχαμε την καβάτζα μας (από το Φάιναλ Φορ του 1989, με ιχνηλάτη τον τότε προπονητή της εθνικής Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου) και κάθε βράδυ τρώγαμε ακόμη και τα κουφώματα του μαγαζιού!

Αυτό τo ξέρατε;  

H Zαλγκίρις έκανε το τρίτο καλύτερο ρεκόρ στην κανονική περίοδο (μετά από Παναθηναϊκό  και Ολύμπια των Ζντοβτς-ΜακΝτόναλντ)  και ήταν πρώτη σε ποσοστό τριπόντων (43,4%). Απέκλεισε  την Εφές των Ντρόμπνιακ - Τουρκτσάν- Ναουμόφσκι-Τούρκογλου (ο Σάβιτς τραυματίας)  και παρ' όλα αυτά μπήκε στο φάιναλ φορ σαν το αουτσάιντερ. Η έλλειψη εμπειρίας βλέπεται (κανένας δεν είχε προηγούμενη συμμετοχή). 




INTERVIEW: SAULIUS STOMBERGAS, ZALGIRIS

The blond "German", as Saulius Stombergas is nicknamed in Lithuania, was one of the few Zalgiris players in Munich whose name was already familiar to the basketball world. A year before, Stombergas had stunned everybody by scoring 35 points against favorite Stefanel Milan in the title game of the Saporta Cup in Belgrade. In Munich, he was less prolific, averaging 11 points over two games, but Zalgiris did not need great individual exploits to win the title, because up to eight players shared the load. After Munich, Stombergas would play another two European finals - the 2000 Saporta Cup with Kinder and the 2001 Euroleague with Tau Ceramica - before returning to Kaunas. His 39 points, including 9-for-9 three-pointers, in a 2001 Euroleague playoff road game at AEK Athens shows how prolific Stombergas remains. His memories of Munich were prolific, too.

How do you remember the Final Four tournament in Munich?

"It was really a great atmosphere in the city for those few days we stayed there. I knew that Munich was a big venue for soccer, and FC Bayern first of all, and the Final Four coincided with an important Bayern game in Munich. Nevertheless, it turned into a basketball city in those days, too. Basketball was in the air everywhere... We had some time to stroll around the downtown, and there were noisy throngs wearing colors of their teams everywhere. The teams, notably the two from Bologna, were archrivals but their fans were very friendly with us. It was really nice that the Greek and the Italian fans in the Munich streets would recognize us, call us by name and greet us cordially. The tournament itself was organized according to the best German standards, and on court there was creme-de-la-creme of European basketball. Obviously, I was tremendously happy we were there, too. That was a great basketball fiesta, and it was crowned, for us, by a great victory. That is the memory of a lifetime."

What was the key to Zalgiris victory in Munich?

"We joined the Euroleague after winning the 1998 Europe Cup, and that gave us some confidence and an impetus to continue going for big wins. Still, at the beginning of the season, we did not even dare to dream about winning the Euroleague. The goal set for us by the club was just to make it to the playoff stage. Fortunately enough, we had a very good team that year - Anthony Bowie, Tyus Edney, Mindaugas and Eurelijus Zukauskas, Dainius Adomaitis, George Zidek, Darius Maskoliunas, Tomas Masiulis, Kestutis Sestokas - also by virtue of the NBA lockout. We had some problems of team chemistry in the regular season, but when we finally accomplished the task and qualified for the post-season games, there was no more outside pressure and suddenly everything had become much easier than before. We played easy-rolling games, and our performance improved day in and day out. To my mind, the big teams somewhat neglected us in Munich. They were strong and rich, they had famous coaches, they had recently won the Euroleague. We were almost nobody to them, a kind of tag-along. On the other hand, we were aware that for most of us that might be a unique opportunity to grab the title, and that was another big stimulus. We played almost at the top of our possibilities there, and we did it. Nobody could stop us."

In your two games you were opposed not only by two European superteams, first Olympiakos and then Kinder, but also by big crowds of their extremely ardent fans in the stands. Did it have any effect on your performance?

"We had occasionally met very ardent fans before, too, but the Olympiahalle arena was a real hell's atrium. They said there were some four or five thousand fans from Greece and Italy in the stands. However, there was also one corner painted green, and that was where our fans stood. They were not as numerous as the others, but they rooted for us as loud as they could. It was the first time that we had more than a thousand Lithuanian fans when we played abroad, and that was really great. During the games our eyes would often spot out that green patch in the stands that was giving us tremendous feedback. Quite curiously, when we played the final game against Kinder, we had a few thousand fans more: after Fortitudo had lost in the semis, all their fans who did not leave for home rooted for us. So, in the final game we felt as if we were playing in Kaunas."

What were your personal missions and accomplishments in those two games?

"Frankly, I do not remember well if I had any special mission in those games. I just remember that before the semis game against Olympiakos we had a meeting and Coach Kazlauskas focused on restraining Dragan Tarlac, who seemed to be a major threat to us. Despite our efforts he scored 15 points, but we were doing much better as a team and we won easily, 87-71. There was one additional circumstance that affected positively our resolve in that game. At the end of the pregame meeting, our press officer told us that the Olympiakos coach Dusan Ivkovic had made a statement in which he described Zalgiris as the underdog of the tournament and was just focusing on his team's chances in the final game. 'We, underdogs?! OK, we'll show them who is the underdog here!' was Anthony Bowie's reaction. He was really furious, and when the game started he immediately took the reins into his hands and made several very important baskets. We jumped ahead, calmed down, and then all of us played great. But Anthony was absolutely unstoppable, he poured in the game-high 19 points. Dainius Adomaitis had a great night too, 15 points, I scored 10 points. It was an easier win than we anticipated, and that gave us further confidence for the final game versus Kinder. We played our game and they seemed groggy when we led by 15 at the halftime, and then even increased the gap to 18. But then Hugo Sconochini dunked a resurrection dunk and they were alive again by the end of the game. We shut down Predrag Danilovic, but Antoine Rigaudeau could not miss from three (5 for 7). They were tremendously experienced, but we wanted too much to win that night, and we beat them, 82-74. Anthony was again our top scorer with 17 points, Tyus added 14, Minde (Zukauskas) and I each scored 12."

Can you compare the emotions of the year before, when you were the protagonist in the Saporta Cup, to those of the 1999 Final Four, when you were one of several important players?

"Both victories were important to me, but the Euroleague championship was undoubtedly an incomparable achievement. Some teams in the Europe Cup were very strong indeed, but you cannot compare the two competitions in general. The Euroleague has no comparisons with any other competition in the continent. It is top-notch basketball. In the 1998 Europe Cup finals, I had a great night and my teammates noticed it immediately and helped me too, that's all. In the 1999 Final Four, we had a better team, with a few great players who could do extraordinary things on the floor, but coach Jonas Kazlauskas requested good teamwork first of all and not individual exploits. Obviously, we were fortunate enough to have Tyus Edney at point. He could beat any single opponent using his quickness and perfect technical skills, but he was very important for the teamwork too. Tyus used to take on a lot of attention from the opponents and that created more freedom to the rest of us. He helped us to utilize our best qualities during the game, and that was very important, in the Final Four especially. Tyus deserved the MVP title that he was awarded in Munich, but at the same time he never tended to overshadow his teammates."

How did they accept you in Lithuania upon returning from Munich?

"Oh, it was really great. Thousands of fans waited for us to come at the Kaunas airport, there was a great jubilation in the town for three days. Then we had a month of various gala meetings, receptions (including one by the country's President Mr. Valdas Adamkus), award ceremonies, TV appearances and so on. It was also tiring, still we humbly and happily accepted it."

σαν παλιό σινεμά... 

ούτε στα παπούτσια του Ρίβερς δεν χωράω

μας κρέμασαν οι ξένοι...

... Δημήτρη και εδώ τα ίδια....

Η αποθέωση του up tempo

αυτός ο κοντός τι ζημιά μας έκανε!