Ο άνθρωπος και προπονητής Φιλ Τζάκσον

Εν μέσω τελικών Περιφέρειας στο ΝΒΑ και ημιτελικών Α1 παρ’ ολιγον να περάσει απαρατήρητο. Κι όμως για μένα είναι το σημαντικότερο γεγονός για το φετινό ΝΒΑ. Ο μελλοντικός τίτλος του πρωταθλητή για τον Ντιρκ (γιατί έτσι θα γίνει) δεν θα του κλέψει τα πρωτεία. Κυρίες και κύριοι μετά από 24 χρόνια ο απίθανος τύπος που λέγεται Φιλ Τζάκσον , μας χαιρετά και πάει να ζήσει μόνιμα στο ράντζο του στη Μοντάνα παρέα με την κόρη του ιδιοκτήτη των Lakers. Τόσο ωραίος τύπος είναι!

Για τα ρεκόρ του και όλα τα συναφή δεν νομίζω ότι χρειάζεται να γράψω. Τα έχετε διαβάσει αλλού και μάλιστα αναλυτικά. Έντεκα πρωταθλήματα , 69% ποσοστό νικών στη post season , 70% στη regular , κτλ κτλ . Περισσότερο απ’ τον προπονητή όμως ενδιαφέρων έχει ο άνθρωπος Τζάκσον. Η στάση ζωής του , οι πεποιθήσεις του , οι αρχές του.

Ο Φιλ έχει γράψει ένα βιβλίο με τίτλο Maverick όπου παραδεχόταν πως έκανε χρήση μαριχουάνας όταν ήταν φοιτητής. Στη πουριτανική Αμερική η παραδοχή ενός τέτοιου γεγονότος ισοδυναμεί με στοχοποίηση του ανθρώπου για ολόκληρη την ζωή του. Ο Φιλ δεν κώλωσε γιατί δεν ήθελε να το κρύψει. Έκανε λάθος αλλά …το έκανε. Και με το να το δημοσιοποιήσει «έδιωξε» τις … κακές συνήθειες. Το 1985 ο Τζέρι Κράουζε τον κάλεσε να περάσει από συνέντευξη για τη θέση του βοηθού προπονητή. Προπονητής των Μπουλς τότε ήταν ο Stan Albeck. Εκείνος εμφανίστηκε με ένα καουμπόικο καπέλο και παρδαλό πουκάμισο και ο Albeck μόνο που δεν τον έδιωξε βλέποντάς τον! (σημ. δύο χρόνια μετά - με τον Κόλινς στη θέση του προπονητή - πήρε την δουλειά φορώντας κουστούμι.) . Όταν όλο το Σικάγο έκανε κωλοτούμπες στα θέλω του Τζόρνταν , ο άσημος και νεαρός προπονητής Τζάκσον του μίλαγε όπως μιλούσε και σε όλους τους άλλους παίκτες του. Στο τελευταίο time out του 5^ου τελικού του 1991 δεν κώλωσε να τον ξεμπροστιάσει ενώπιον των συμπαικτών του απαιτώντας του να δίνει την μπάλα στον αμαρκάριστο Πάξον! Μερικούς μήνες μετά τους χαμένους τελικούς με το Ντιτρόιτ το 2004 έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο “Last season” όπου πέρασε γενεές δεκατέσσερις τον Κόμπι. Τον αποκαλεί αλαζόνα , εγωιστή , εκκεντρικό , κακομαθημένο (τα πρόχειρα που θυμάμαι). Δεν το γράφει ευθέως αλλά αφήνει να εννοηθεί ότι έπραξε λάθος όταν αποφάσισε να χτίσει την επόμενη ομάδα των Lakers γύρω από αυτόν και όχι απ’ τον Σακ. Οι διαφωνίες του με τον Στερν θα μπορούσαν να αποτυπωθούν σε τόμο και όχι σε βιβλίο.

Τα καλοκαίρια τα περνούσε στο ράντζο του στη Μοντάνα μακριά από τα φώτα και τον Τύπο. Όταν βαριόταν έπαιρνε την Harley και βολτάριζε την Αμερική. Αντί να παρακολουθεί σεμινάρια και να ενημερώνεται για οτιδήποτε καινούργιο στο μπάσκετ (δηλ στη δουλειά του) εκείνος έστρεφε επιδεικτικά την πλάτη του σε όλα αυτά . Ενηλικιώθηκε στην «εποχή των λουλουδιών» και φυσικό είναι όλα αυτά να του μοιάζουν ολίγον τι παράτερα. Δεν κρύφτηκε , δεν μασκαρεύτηκε , δεν έγλυψε . Και ανταμείφθηκε (σημ. μάλλον επρόκειτο για την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα).

Σαν προπονητής άφηνε την επίθεση στον γκουρού Τεξ Γουίντερ και εκείνος αναλάμβανε τον τομέα της άμυνας. Όταν ακόμη ήταν βοηθός προπονητή μελετούσε την τριγωνική επίθεση παίρνοντας μαθήματα απ’ τον Γουίντερ. (σημ. την τριγωνική επίθεση την εμπνεύστηκε ο Σαμ Μπάρι με τον Γουίντερ να είναι ο βοηθός του. Έχει δηλαδή δει ο Γουίντερ με τα μάτια του να αγωνίζεται ο πρώτος σούπερ σταρ του ΝΒΑ Τζορτζ Μάικαν. Σαν να λέμε δηλαδή πως υπάρχει κάποιος που έχει παρακολουθήσει τον Ματθαίου σαν παίκτη και συνεχίζει να βρίσκεται σε πάγκο ομάδας μέχρι και τις μέρες μας!) . Το δύσκολο δεν ήταν να την μάθει. Το δύσκολο ήταν να «πουλήσει» αυτό το αλτρουιστικό σύστημα σε υπέρμετρα εγωιστές και εγωκεντρικούς τύπους όπως ο Τζόρνταν και ο Μπράϊαντ οι οποίοι πίστευαν πως μόνοι τους αρκούν να τα καταφέρουν. Οι παρεμβάσεις που έκανε στο παιχνίδι ήταν ελάχιστες. Εδώ καλά καλά δεν τους μιλούσε και άφηνε τους παίκτες του να βρουν μόνοι τους την λύση. (Πόσες και πόσες φορές δεν θυμόμαστε τον Φίσερ να δίνει οδηγίες και τον Φιλ απλά να κοιτάει;) . Κατάφερε να ακυρώσει ακόμη και τον στοιχειώδη κανόνα που ισχύει για μια ομάδα μπάσκετ: «Μία ομάδα για να γίνει πρωταθλήτρια χρειάζεται έναν super playmaker ή έναν super center». Ε ο Φιλ στις τέσσερις πρωταθλήτριες ομάδες του (Σικάγο 91-’93 , ’96-’98 / Λος Άντζελες ’99-’02 , ’08-’10) είχε μόλις έναν dominant center (Ο’Νιλ). Στον άσο πέρασαν οι Πάξον , Χάρπερ , Σο , Φίσερ και στο πέντε οι Καρτράιτ , Λόνγλεϊ , Μπάινουμ. Eντάξει ήταν τυχερός που κοουτσάρισε αθλητές με την προσωπικότητα και το ταλέντο των Τζόρνταν , Πίππεν , Σακ , Κόμπι , αλλά και εκείνοι ήταν τυχεροί που τον είχαν για προπονητή τους. Μπορεί να μην τους άφησε να βγάλουν όλα τα προσόντα τους στο παρκέ (να βάζουν 30 πόντους , να παίρνουν 20 ριμπάουντ και να σουτάρουν 30 φορές) αλλά τους έμαθε κάτι καλύτερο. Πως παίζεται το σωστό μπάσκετ. Όταν το κατάλαβαν μεταμορφώθηκαν και σε νικητές .

Οι ομάδες του ήταν πάντοτε πειθαρχημένες, με κανένα στοιχείο εγωκεντρισμού , μυαλωμένες . Δεν έπαιζαν «ροκ» μπάσκετ. Δεν έπαιζαν καν θεαματικό μπάσκετ. Control ρυθμός και επιθετική άμυνα (οι Μπουλς σε pace δηλ κατοχές ανά 48 λεπτά βρισκόντουσαν στις τελευταίες θέσεις του πίνακα των ομάδων που συμμετείχαν στο πρωτάθλημα). Ήξερε που τελειώνει η ελευθερία του αθλητή και που αρχίζει η πειθαρχία του προπονητή. Επηρεασμένος απ’ τον προπονητή του στους Knicks Red Holzman δούλευε πολύ στη προπόνηση και έδινε βάση σε λεπτομέρειες που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι (ο Jack McCallum στη στήλη του αποκάλυψε πως ο Τζάκσον σκεφτόταν να ανταλλάξει τον Κούκοτς με κάποιον πιο αξιόπιστο στην πάσα επαναφοράς!).

Η φιλοσοφία του αποτυπώνεται στις παρακάτω σειρές:

· Δεν μπορείς να κοροϊδέψεις το παιχνίδι. Αργά ή γρήγορα θα αποκαλύψει τις ικανότητες αθλητών και προπονητών

· Οι μπασκετμπολίστες πάντοτε ξέρουν πότε ένας προπονητής τους κοροϊδεύει ή όχι.

· Τα παιχνίδια κερδίζονται ή χάνονται στις προπονήσεις.

· Δεν υπάρχει αλλαγή που μπορείς να κάνεις και να βάλεις στον αγώνα την «εμπειρία». Μετά τα 26 τους οι παίκτες θα καταλάβουν πραγματικά το παιχνίδι.

· Οι παίκτες ρόλων είναι εξίσου σημαντικοί με τους All Star .

· Το πώς παίζει στα πρώτα 5 λεπτά του 3^ου δωδεκαλέπτου σου δείχνει τι οδηγίες δόθηκαν στην ανάπαυλα του ημιχρόνου.

· Ποιο σημαντικό από πόσους πόντους σκόραρε ένας παίκτης είναι πότε τους έβαλε.

Δεν τον θεωρώ τον κορυφαίο σε τακτική προπονητή που έβγαλε το ΝΒΑ. Από όσους έχω δει οι Πόποβιτς και Τσακ Ντέιλι είναι στην κορυφή της δικής μου επιλογής. Ο Φιλ δεν είναι στο δικό τους επίπεδο. Μου φαίνεται όμως λογικό. Ήταν πρώτα άνθρωπος για τους παίκτες του και μετά ο προπονητής τους. Γι’ αυτό και έπαιζαν και γι’ αυτόν. Κατόρθωμα σπάνιο στην εποχή μας.

Υ.Γ. Τώρα που το ξανασσκέφτομαι ξέρετε ποιο είναι το μεγαλύτερο παράσημο της καριέρας του; Ότι ήταν για μια χρονιά προπονητής του Ντέιβιντ Ίνγκραμ.

Υ.Γ 2) αν κάποιος από εσάς θέλει να πάρει μιαν ιδέα απ’ το τι άνθρωπος είναι ο Φιλ Τζάκσον ας αγοράσει το “more than a game”. Το ξεκίνησα χθες και δεν μπορώ να το αφήσω απ’ τα χέρια μου. Τόσο καλό είναι.