Χαμάληδες πολυτελείας και μη...

Για κάποιο λόγο, που μάλλον έχει να κάνει με την περίεργη ψυχοσύνθεσή μου, ανέκαθεν επικεντρωνόμουν στην αξία και προσφορά των "μη προβεβλημένων" παιχτών στην εκάστοτε ομάδα που παρατηρούσα. Ναι το ξέρω, ο MJ ήταν, είναι και θα είναι ο καλύτερος που έπαιξε ποτέ. Οι Μάτζικ-Μπερντ (περιμένω το καινούριο επεισόδιο) οι απόλυτοι σταρ της δεκαετίας του '80. Ο Γκάλης έβαλε την Ελλάδα στο μπασκετικό χάρτη και οι Ντράζεν-Σαμπόνις-Κούκοτς η αφρόκρεμα του ευρωπαϊκού μπασκετικού στερεώματος. Να μιλήσουμε όμως λίγο και για τους συμπρωταγωνιστές? Τους "βαστάζους" της πανοπλίας των λαμπρών σταρ, τους υποστηριχτές τους, τα πιόνια στη μπασκετική σκακιέρα που είναι πολύτιμα, ακόμα και αν μοιάζουν ασήμαντα? Θα αναφέρω μερικούς τέτοιους παίχτες παρακάτω που πιστεύω ότι ταιριάζουν στον όρο "χαμάλη πολυτελείας", θέλοντας να αποτιμήσω, τρόπον τινά, φόρο τιμής στην προσπάθεια και τον ιδρώτα τους, που κατά τη γνώμη μου είναι το ίδιο σημαντικός όσο και των πρωταγωνιστών που συνήθως απολαμβάνουν την αναγνώριση.


Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, η λίστα είναι ενδεικτική και δεκτή αντιρρήσεων και ενστάσεων. Εξάλλου, η υπερ-ανάλυση του παιχνιδιού του μπάσκετ έχει αναγάγει ακόμα και........... το καλό σκριν (!!!) που κάνει ένας παίχτης σε υψίστης σημασίας παράγοντα για την ομαδική λειτουργία, ενώ χάριν της εξείδικευσης -και συχνά ανάδειξης- των παιχτών σε επιμέρους τομείς του παιχνιδιού (άμυνα-ριμπάουντ-κόψιμο-ασσίστ) ο ρόλος και τίτλος του πρωταγωνιστή προσφέρεται -από τα ΜΜΕ- μάλλον εύκολα και "ελαφρά τη καρδία" χωρίς να είναι αναλόγως συμβατός με την προσφορά και παραγνωρίζοντας την εξαιρετική σημασία που έχει για μια ομάδα ο χαμάλης. Οι κάτωθι παίχτες για μένα δε θεωρούνται "σταρ" στην αγωνιστική τους συμπεριφορά, αλλά υπέρ-απαραίτητοι και πολύτιμοι στις ομάδες του κάνοντας κάθε βράδυ τις λιγότερο λαοπρόβλητες "δουλειές" μέσα στο παρκέ...

- Βασίλης Λυπηρίδης. Το δίδυμο Γκάλη-Γιαννάκη μεσουρανούσε για χρόνια στον ελληνικό και ευρωπαϊκό χώρο και κέρδιζε χειροκροτήματα και πρωτοσέλιδα. Για τον Λυπηρίδη πιο πολύ χλευαστικά σχόλια ακούγονταν για τον τρόπο που σούταρε βολές. Και όμως κάθε βράδυ Πέμπτης ο "Λυπι" πλακωνόταν στο ξύλο με θηρία τύπου Νόρις, Σάβιτς, Ράτζα, Μαγκί, Οστρόφσκι, Μπάρλοου, ενώ σαν ανταμοιβή δεχόταν 1-2 πάσες για να καρφώσει τη μπάλα. Μαχόταν για κάθε ριμπάουντ, "έφταιγε" για κάθε καλάθι που δεχόταν η ομάδα, κάλυπτε τον δικό του παίχτη αλλά και τους εφορμούντες περιφερειακούς -κυρίως του Γκάλη αντιπάλους- και βουτούσε στο παρκέ για κάθε μπάλα. Έφτασε μέχρι την Εθνική Ομάδα, ενώ υπάρχει συνέντευξη του στον Ελεύθερο Τύπο που αναφερόταν ενδιαφέρον από το ΝΒΑ, μετά από παιχνίδι εναντίον της Λιμόζ που είχε βάλει 28 πόντους νομίζω. Δούλευε σαν το σκυλί, δεν αντιμιλούσε ποτέ, άκουγε τα βρισίδια του προπονητή του, πάντα ιδρωμένος και κουρασμένος, σχεδόν αντιτουριστικός. Πραγματικός χαμάλης της εποχής εκείνης.

- Κεν Μπάρλοου. Το ξέρω ότι στη Μακάμπι θεωρείτο και ήταν από τους πρωταγωνιστές, αλλά εγώ αναφέρομαι στην παρουσία του στον ΠΑΟΚ. Λόγω Πρέλεβιτς-Κόρφα-Λέβινγκστον, ο συμπαθής Κεν μεταφέρθηκε στη θέση "3" για πρώτη φορά στην καριέρα του. Έμαθε να σουτάρει από μέση και μακρινή απόσταση, αφοσιώθηκε στην άμυνα -κυνηγώντας ακόμα και τον Γκάλη-, βοηθούσε στα ριμπάουντ, ενώ όποτε χρειαζόταν θυμόταν τα νιάτα του στο Ισραήλ και έπαιζε κοντά στο καλάθι για να βοηθήσει τον Φασούλα. Οι μέσοι όροι του σε πόντους και ριμπάουντ, όπως ήταν φυσικό, έπεσαν, όμως ο ΠΑΟΚ είχε βρει έναν αθόρυβο εργάτη στην πεντάδα που του έδινε ισορροπία, σταθερότητα σε κάθε του εμφάνιση ακόμα και αν αυτό αποτυπωνόταν σε καλές άμυνες ή 3-4 σουτάκια από τις γωνίες κυρίως. Τον ξεχώρισα γιατί αποδέχτηκε τον ρόλο αυτό, τον "φόρεσε" τα χρόνια της παρουσίας του στη Σαλονίκη αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις.

- Δημήτρης Παπανικολάου. Στην αντίρρηση που ίσως υπάρχει, ανταπαντώ "Ήταν ποτέ ο Δημητράκης σταρ, πρωταγωνιστής"? Ιδίως στον ΟΣΦΠ εγώ τον θυμάμαι να έρχεται πάντα από τον πάγκο σα λύση ανάγκης και σε σχετικά μικρό χρόνο συμμετοχής να κατεβάζει τα ριμπάουντ του σε άμυνα και επίθεση, να καρφώνει μετά μανίας, να κυνηγάει στην άμυνα, να βάζει τα καλαθάκια του στην επίθεση και μετά να ξαναγύρνάει στον πάγκο του. Ιδίως την εποχή των Ιωαννίδη-Ντούντα, ο "φον Δημητράκης" είχε εξελιχθεί σε ένα πολύτιμο εργαλείο καθώς κάλυπτε τις δύο θέσεις των φόργουορντ με τα αθλητικά του προσόντα και η ενέργειά του συχνά παρέσυρε όλη την ομάδα. Προσπάθησε στη συνέχεια να αναλάβει ρόλους πρωταγωνιστικούς, αλλά δε νομίζω ποτέ ότι καθιερώθηκε στις συνειδήσεις με αυτόν τον ρόλο. Και στα δυο "triple crown" που κατέκτησε με τους αιωνίους ήταν συνήθως ο 6ος ή και 7ος παίχτης που έμπαινε στο παρκέ για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και με συγκεκριμένους ρόλους. Δυνατότητες φυσικά και είχε, αλλά έμειναν μάλλον αναξιοποίητες.

- Λι Σαρπ. Ο άνθρωπος-θρύλος της Μακάμπι, παίχτης της για δύο δεκαετίες και βάλε και τώρα μέλος του προπονητικού τιμ της ομάδος. Έχει παίξει δίπλα στον Τζάμσι, τον Κάτας, τον Σάρας και έχει κατακτήσει ουκ ολίγα τρόπαια, επαναλαμβάνοντας κάθε βράδυ την ίδια ρουτίνα: Οργάνωση του παιχνιδιού, σκληρή και επίμονη άμυνα στον αντίπαλο σταρ, αξιόπιστο μακρινό σουτ. Όλοι οι προπονητές που πέρασαν τα χρόνια αυτά από την "ομάδα του λαού" τον εμπιστεύτηκαν, τον πίστεψαν και σχεδόν ξεκινούσαν την ομάδα από αυτόν, ανταμοίβοντας την αφοσίωσή του, τη σκληρή του δουλειά, το τρέξιμο του, την προσπάθειά του όλα αυτά τα χρόνια κάθε βράδυ. Πραγματικός εργάτης, συνεπής και υπεύθυνος στη "δουλειά" του, κέρδισε με το σπαθί του 20 μπασκετικά χρόνια συμμετοχής και παρουσίας στην πρώτη γραμμή ευρωπαϊκού μπάσκετ.

-Μπεν Γουάλας. Έπιανε τη μπάλα από το "κοτσάνι" στην επίθεση. Όταν ευστοχούσε σε ζευγάρι βολών, φωταγωγείτο η πόλη. Είχε μπόνους όταν σκόραρε διψήφιο αριθμό πόντων στην επίθεση και ας έπαιζε πάνω από 30 λεπτά κάθε βράδυ. Παρόλα αυτά, ένας από τους πιο σημαντικούς χαμάληδες που εμφανίστηκαν ποτέ στα γήπεδα του μπάσκετ ήταν ο "αφάνας" Μπεν. Μια ολόκληρη ομάδα είχε χτίσει την αμυντική της λειτουργία επάνω του, καθώς έπαιζε άμυνα μέχρι και τον αντίπαλο προπονητή. Φανταστικός μπλοκέρ έστω και αν με δυσκολία έφτανε τα 2,06, αλλοίωνε πολλά περισσότερα σουτ, εξαιρετικός στην προσωπική άμυνα -ο Σακίλ δεινοπαθούσε εναντίον του- απέναντι σε ψηλότερους αντιπάλους, μοναδική αίσθηση του χώρου της άμυνας που του επέτρεπε πολλά κλεψίματα της μπάλας, θυσίαζε το κορμί του δεχόμενος σχεδόν όλες τις αντίπαλες διεισδύσεις περιφερειακών. Μαγνήτης κάθε χαμένης μπάλας και ριμπάουντ, κάθε βράδυ το -σχεδόν από πέτρα καμωμένο- κορμί του γέμιζε με γρατζουνιές, αμυχές, μώλωπες για να παίξει μια ακόμα καλή άμυνα, να πάρει ένα ακόμα ριμπάουντ, για ένα ακόμα μπλοκ. Και η ομάδα του μια ακόμα νίκη ή έναν ακόμα τίτλο.

-Ρόμπερτ Χόρι. Μα γίνεται να είναι χαμάλης ένας τύπος που έχει κερδίσει 6-7 πρωταθλήματα ΝΒΑ? Και όμως γίνεται στην περίπτωση του σωσία του Γουίλ Σμιθ. Χρόνια τώρα ο Χόρι έπαιζε μπάσκετ στη regular seazon απλά και μόνο για να κρατιέται ζεστός για τα δύσκολα. Και όταν αυτά ξεκινούσαν όλοι περίμεναναν από αυτόν το highlight της κάθε σειράς, ήτοι ποιο αγώνα θα έκρινε με το τελευταίο σουτ, την καλή του άμυνα, την ευστοχία του από τις βολές. Και αυτός στους Ρόκετς, στους Σπερς, στους Λέικερς το έκανε σχεδόν κάθε χρονιά!! Παίχτης με μέσους όρους πόντων και ριμπάουντ στην καριέρα του πολύ μικρούς αλλά πολύ υψηλούς ως προς τη σημαντικότητα της συμμετοχής του, της βαρύτητας των αποφάσεών του, της αξιοπιστίας των μακρινών του σουτ, της οξυδέρκειας του στις κρίσιμες στιγμές, θυμάμαι τον Τομτζάνοβιτς, τον Πόποβιτς, τον Τζάκσον να εκθειάζουν την παρουσία του στις ομάδες τους. Πολύ μεγάλα σουτ (θυμάμαι με φανέλα Σπερς εναντίον Πίστονς και με φανέλα Λέικερς εναντίον Σακραμέντο) που έδωσαν τίτλους στις ομάδες του και τα βραβεία ΜVP σε συμπαίχτες του.

-Ρόμπερτ Πάρις. Έχουμε ανεβάσει σχετική ανάρτηση, αλλά θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί. Ο "Τσιφ" όπως χαϊδευτικά τον έλεγαν ήταν ο σέντερ της δυναστείας των Σέλτικς τη δεκαετία των '80 δίπλα στους Μπερντ-ΜαΚχέιλ και τελείωσε την καριέρα του όπως ακριβώς τη διένυσε: Αθόρυβος, εργάτης, καλός αμυντικός και μπλοκέρ, δυνατός στα ριμπάουντ, συνεπής και σταθερός σκόρερ κυρίως από ασσίστ συμπαιχτών και σχεδόν χωρίς ποτέ να μιλήσει!! Έχει μήπως κανείς στο μυαλό του στιγμιότυπο από αγώνα με τον "Double Zero" να μιλάει, να τσακώνεται, να διαμαρτύρεται? Γνώριζε τον ρόλο του ως υποστηρικτή του "μεγάλου Λευκού" και φρόντιζε να τον υποδύεται κάθε βράδυ στήνοντάς του καλά σκριν, παίζοντας άμυνα στον Τζαμπάρ των Λέικερς, τρέχοντας ως τρέηλερ στον αιφνιδιασμό για να δεχτεί την πάσα, παραμένοντας cool και ανέκφραστος σε κάθε στιγμή του παιχνιδιού από τα πρώτα χρόνια του μέχρι τα βαθιά γεράματα.

- Φελίπε Ρέγιες. Λόγω του ότι οι Ισπανοί έχουν γίνει οι "κακοί μας δάιμονες" εδώ και χρόνια έχω μια μικρή αντιπάθεια προς τη σχολή τους, εντούτοις αυτός ο τύπος μου αρέσει. Δεν έχει μεν το ταλέντο των αφών Γκασόλ, την επιθετική ικανότητα του Ναβάρο, την υποστηρηκτική διαφήμιση του Ρούμπιο, τα δε αθλητικά του προσόντα με σχετική δυσκολία του επιτρέπουν να καρφώσει με άνεση, ενώ και η φάτσα του είναι αντιπαθητική. Παίζει πολύ σκληρά, οι αγκώνες του χτυπάνε χωρίς έλεος, πέρασε και την τρυφερή ηλικία των τριάντα, εντούτοις εμάς μας έχει κάνει ουκ ολίγες ζημιές και σε συλλογικό και σε εθνικό επίπεδο. Πολύ καλός στη συλλογή ριμπάουντ, κυρίως επιθετικών, καθώς παίρνει πολύ καλές θέσεις κοντά στο καλάθι, συνήθως σκοράρει αμέσως μετά το ριμπάουντ, αξιόπιστος σουτέρ με το περίεργο του στυλ από μέση απόσταση, καλός και σκληρός -λίγο ύπουλος???- αμυντικός, βοήθησε πολύ όλα αυτά τα χρόνια στις επιτυχίες των Ιβήρων κάνοντας αθόρυβη αλλά αποτελεσματική δουλειά. Συνήθως εμφανιζόταν στις δύσκολες στιγμές όταν και με την άμυνά του ή τα ριμπάουντ βοηθούσε την ομάδα του να ξεκολλήσει.

- Κώστας Τσαρτσαρής. ΟΛΕΣ τις φορές που έχει τραυματιστεί, ο προπονητής του "το φυσάει και δεν κρυώνει". Υπερ-πολύτιμος τα τελευταία 10 χρόνια σε ΟΛΕΣ τις ομάδες που κατά καιρούς έχει δημιουργήσει ο πολυνίκης Ζοτς, το πιο χαρακτηριστικό ίσως παράδειγμα χαμάλη πολυτελείας. Ο Τσάρτσα μπορεί να κάνει σχεδόν τα πάντα καλά από λίγο και αυτό τον κάνει πασπαρτού στους αμυντικούς και επιθετικούς γρίφους των πρασίνων. Σουτάρει, ποστάρει, πασάρει, παίζει άμυνα μέσα και έξω από το καλάθι, τρέχει το γήπεδο, κόβει σουτ, πηδάει στα ριμπάουντ, βουτάει για κάθε χαμένη μπαλιά, παίζει στο 4, ξεκουράζει τους σέντερ στο 5 και όταν λείπει, εμφανίζονται αρρυθμίες στη λειτουργία της ομάδος του. Δε διεκδικεί για τον εαυτό του τίποτα περισσότερο από το να υπακούει στις εντολές του προπονητή του και να συμμετέχει στο παιχνίδι κάνοντας ό,τι του ζητηθεί.

-Ντένις Ρόντμαν. Ίσως ο πιο βασικός λόγος που η αξία των λεγόμενων χαμάληδων έχει αναγνωριστεί σε τέτοιο βαθμό. Ο πιο σταρ-χαμάλης που υπήρξε ποτέ. Η συνεισφορά του στις ομάδες του δεν μπορεί να αποτυπωθεί με λόγια, ενώ και η παράθεση συλλογικών και ατομικών διακρίσεων επιβεβαιώνει την επιρροή του όχι μόνο στο παιχνίδι αλλά και...στους στατιστικολόγους ακόμα!!!! Μέχρι την εμφάνισή του κανείς δεν έδινε τόση σημασία στη συλλογή ριμπάουντ, στην ομαδική άμυνα, στη σημασία της λεπτομέρειας, στο καλό σκριν, στο αλτρουιστικό παιχνίδι, στην αξία της μια φάσης που μπορεί να κάνει τη διαφορά. Περίεργος, ασυμβίβαστος, αντιπαθητικός, επαναστάτης, απροσάρμοστος, ψυχικά ασταθής, προκλητικός, αλλά με ύψος 2,03 ο forward με τους λιγότερους πόντους αλλά τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο "ολοκληρωτικό διάβασμα" του παιχνιδιού του μπάσκετ σε τομείς που δεν έχουν σχέση με νούμερα, αλλά με την ενεργή συμμετοχή στο παιχνίδι. Ποιος δε θα ήθελε έναν παίχτη στην ομάδα του που μάρκαρε από τον Μάτζικ μέχρι τον Σακίλ, πηδούσε σε όλα τα ριμπάουντ, στηνόταν για όλα τα επιθετικά φάουλ, κάλυπτε μέχρι και τις..σκιές στην άμυνα, ήξερε να παίζει τις αποστάσεις στην επίθεση, δεν ήταν εγωιστής στην επίθεση, είχε τακτική μπασκετική παιδεία (κατά ρήση Τσακ Ντέιλι), και βούταγε με το κεφάλι στο παρκέ για μια μπαλιά? ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ χαμάλης,η λάμψη του οποίου μπορούσε να σκεπάσει ακόμα και αυτή των συμπαιχτών του σταρ-πρωταγωνιστών.

Σας το είπα ότι πάντα μου άρεσαν οι χαμάληδες πολυτελείας...??