Διαχρονικός παίχτης είναι ο....

Παρόλο που έχω γράψει ένα σχετικό άρθρο σχετικά με τους Έλληνες δημοσιογράφους, εντούτοις πολύ συχνά με απογοητεύει το γεγονός ότι προσπαθούν να αναδείξουν τα προσόντα και την αξία του κάθε παίχτη χρησιμοποιώντας κάθε φορά για να δικαιώσουν την επιλογή τους χαρκτηρισμούς ως "τον καλύτερο-τον πιο πετυχημένο-τον πιο πολυδιάστατο" ή άλλους τέτοιους συγγενείς επιθετικούς προσδιορισμούς. Νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό αδικούν και υποτιμούν τη συγκερκριμένη δυναμική και την επιρροή στο παιχνίδι του μπάσκετ ορισμένων παιχτών με το να τους αποδίδουν γενικούς τίτλους και εφήμερες τιμές. Καθώς έτρεχα σε ένα γήπεδο ένα βραδάκι σκέφτηκα τις εξής ερωτήσεις: "Ποιος παίχτης θα μπορούσε να πρωταγωνιστεί και σήμερα αλλά και 2 δεκαετίες πίσω? Ποιανου ο τρόπος παιχνιδιού θα είχε την ίδια σημαντικότητα για την ομάδα του εν έτει 199....αλλά και 2011? Με άλλα λόγια ποιος είναι για μένα διαχρονικός παίχτης μπάσκετ??"



Προς αποφυγή παρεξηγήσεων στις παραπάνω ερωτήσεις είναι βέβαιο ότι δε χωράει μόνο μία απάντηση. Επιπλέον για λόγους που έχουν να κάνουν με την καλύτερη κατανόηση του πνεύματος και της ουσίας των γραφομένων, δεν αναφέρομαι σε παίχτες-θρύλους του ευρωπαϊκού μπάσκετ, των οποίων η -διαχρονική- αξία είναι αναμφισβήτητη. Ο Κούκοτς, ο Ράτζα, ο Σαμπόνις, ο Ντράζεν ή ακόμα ο Νοβίτζκι είναι τα πιο απτά παραδείγματα (και για μένα προσωπικά ο Φάνης). Επιπλέον, ας έχουμε όλοι υπόψη μας ότι τους σύγχρονους παίχτες με τα εξελιγμένα αθλητικά προσόντα είναι πιο εύκολο να τους φανταστούμε να πρωταγωνιστούν 1-2 δεκαετίες πίσω, όπου το μπάσκετ παιζόταν σε άλλους ρυθμούς και άλλες ταχύτητες. Κυρίως λοιπόν αναφέρομαι σε παίχτη που η παρουσία του, η συμμετοχή του, η επιρροή του στην ομάδα τότε θα μπορούσε να είναι η ίδια αν ο παίχτης αυτός έπαιζε σήμερα. Η καθολική αποδοχή της αξίας του από το σύνολο του μπασκετικού κόσμου σχεδόν δύο δεκαετίες πίσω θα συνεχιζόταν αμείωτη και σήμερα, που ο χρόνος επίθεσης είναι μικρότερος, οι ταχύτητες μεγαλύτερες, οι αγώνες περισσότεροι, η επιστημονική ανάλυση εμβριθύτερη. Έχετε καμιά ιδέα??

Ο δικός μου παίχτης είναι ο Γιούρι Ζντοβτς. Το ξανθό σκυλί. Ήταν η πρώτη αυθόρμητη απάντηση που μου ήρθε στο μυαλό όταν προσπαθούσα να βρω απαντήσεις. Τον θυμήθηκα σε στιγμιότυπα που επιβεβαίωσαν την αρχική μου ιδέα. Ο Σλοβένος play-maker που απότελεσε για πολλά χρόνια το σημείο αναφοράς, το "γαλλικό κλειδί" κάθε ομάδος που αγωνίστηκε και που είχαμε την χαρά να τον θαυμάσουμε και στα ελληνικά γήπεδα με τη φανέλα του Ηρακλή. Από τα πρώτα χρόνια που μας συστήθηκε με τη φανέλα της Λιμόζ ως ο αμυντικός πολιορκητικός κριός της αρμάδος του Μπόζα μέχρι την πλήρη αποθέωσή του στο Ιβανώφειο όταν σκόραρε με συνέπεια κάθε βράδυ, ο Γιούρι για μένα είναι ο παίχτης που θα έπαιζε και σήμερα μπάσκετ στο ίδιο υψηλό επίπεδο και του οποίου η πολύπλευρη προσφορά θα αναγνωριζόταν από ειδικούς και μη. Φυσικά πάσα διαφωνία δεκτή...

Τον θυμάμαι να κρατάει τη μπαγκέτα της γαλλικής ομάδος και να την κατευθύνει λες και είχε ένα μόνιμο χρονόμετρο μέσα στο κεφάλι του και γνώριζε μέχρι και τα εκατοστά προτού εκπνεύσει ο χρόνος της επίθεσης της ομάδος του και έπρεπε να ολοκληρωθεί το επιθετικό σύστημα. Σχεδόν πάντα η Λιμόζ ολοκλήρωνε τις επιθέσεις της, είτε με σουτ, είτε με διείσδυση στα 29'' λες και το έκανε επίτηδες και προκαλούσε το χρονόμετρο να προλάβει να ακυρώσει την προσπάθεια. Όλες οι επιθέσεις της ήταν μετρημένες, ζυγισμένες, μοιρασμένες και εκτελεσμένες μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας, εκτός ίσως από καποια πιο "τραβηγμένα" σουτ -fadeway κυρίως- του τότε σκόρερ της Μάικλ Γιανγκ. Και παρόλο που ο τελευταίος τραβούσε τα φώτα της δημοσιότητας λόγω του σκοραρίσματός του ή ακόμα και ο Τζιμ Μπιλμπά λόγω των αθλητικών του προσόντων, ήταν ο Σλοβένος άσσος που αποτελούσε τον καταλύτη και μετατροπέα όλων των οδηγιών του Μπόζα από τη θεωρία στην πράξη. Η μετέπειτα πρωταθλήτρια ευρώπης -τη νύχτα που το ΤΡΙΠΟΝΤΟ έγραψε ότι "πέθανε το μπάσκετ"- έμοιαζε με ένα αργόσυρτο και βραδυκίνητο τραίνο, χωρίς μεγάλες ταχύτητες, που έφτανε πάντα στο τέρμα γιατι το τιμόνι το κρατούσαν τα στιβαρά χέρια του Ζντοβτς. Αλήθεια αναρωτιέται κανείς αν η Λιμόζ θα κέρδιζε τόσα φαβορί εκείνα τα χρόνια, θα περνούσε από τόσες δύσκολες έδρες αν οι πράξεις και οι ιδέες του προπονητή της δε μετουσιώνονταν σε πράξη από τον ξανθομάλλη Σλοβένο?

Για να το θέσω καλύτερα και να δώσω έμφαση στην επιλογή του συγκεκριμένου παίχτη ως του πιο διαχρονικού που θα επέλεγα, όλοι εκείνοι οι παίχτες που αποτελούσαν μέλη της γαλλικής ομάδος και ανέβηκαν στο υψηλότερο σκαλί της Ευρώπης, έχουν σκεφτεί ποτέ αυτοί ή εμείς ακόμα πόσα οφείλουν στον Γιούρι και στον τρόπο παιχνιδιού του που έκανε και τους ίδιους να εμφανίζονται ως πρωταγωνιστές σε κάποιες βραδιές? Ποιός ήταν αυτός που οργάνωνε με λεπτομέρεια κάθε επίθεση αποφασίζοντας αυτόν που θα πάρει το κρίσιμο σουτ, ποιος κάλυπτε όλες τις αμυντικές τρύπες στην περιφέρεια, ποιός μοίραζε σωστά και με ακρίβεια τη μπάλα στην επίθεση, ποιός επαιρνε τα κρίσιμα και μεγάλα σουτ όταν η μπάλα ζύγιζε τόνους, ποιός έπαιζε σε κάθε παιχνίδι 35 λεπτά κυνηγώντας πίσω απο σκριν τον καλύτερο επιθετικό της αντίπαλης ομάδος, που συνήθως ήταν περιφερειακός? Και όλα αυτά με την ίδια στρατιωτική συνέπεια κάθε βράδυ,ανεξαρτήτως αντιπάλου, ονόματος, έδρας, κρισιμότητας αγώνα να προσφερονται στους συμπαίχτες του απλόχερα από τον ηγέτη τους. Άραγε πόσα μετέπειτα συμβόλαια που έκαναν οι παίχτες αυτοί οφείλονται στο "ξανθό σκυλί"? Σκεφτείτε τώρα αν η ιδια αγωνιστική συμπεριφορή θα ήταν το ίδιο -Η ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ- αναγνωρίσιμη σήμερα που η απόλυτη εξειδίκευση στο μπάσκετ (άμυνα-πάσα-ριμπάουντ) υμνείται με το παραμικρό και σε υπερβολικό βαθμό. Πόσες ομάδες κορυφαίου ευρωπαϊκού επιπέδου "κουμαντάρονται" από παίχτες με τέτοια αγωνιστικά χαρακτηριστικά? Και πόσες θα έσπευδαν να τον αποκτήσουν σήμερα?

Στα χρόνια του στον Ηρακλή, όπου και είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε πιο επισταμένα το παιχνίδι του, η εκτίμηση και ο θαυμασμός μου αυξήθηκαν κατακόρυφα. Ο Γιούρι εκείνα τα χρονια ήταν με διαφορα ο πιο εντυπωσιακός και αποτελεσματικός αμυντικός που κυκλοφορούσε στην Ευρώπη. Μπορούσε να μαρκάρει τους πάντες καθώς με τα μακριά του άκρα βρισκόταν πάντα μπροστά στον αντίπαλο επιθετικό, ακόμα και αν αυτός ήταν πιο κοντός και γρήγορος, μαρκάροντας μέχρι και το σουτ του. Το λιπόσαρκο και ξερακιανό κορμί του, τον βοηθούσε να περνάει ανάμεσα ή δίπλα από τα σκριν των αντιπάλων ψηλών, ενώ τα χερια του δούλευαν με τρομερή ταχύτητα και ακρίβεια πάνω στη μπάλα ή στις πάσες κλέβοντας συχνά την κατοχή. Θυμάμαι να έχω διαβάσει στο ΤΡΙΠΟΝΤΟ συνέντευξη μεγάλου σκόρερ εκείνης της εποχής -δε θυμάμαι όνομα- να παρομοιάζει τον Γιούρι με σκιά, καθώς φαινόταν σαν να γλιστράει ανάμεσα στα σκριν, να περνάει μέσα απο χαραμάδρες με συνέπεια να τον βρίσκει συνεχώς μπροστά του. Το πιο εντυπωσιακό ήταν ότι αυτό αποτελούσε το καλύτερο στοιχείο του παιχνιδιού του, ακόμα και όταν στον Ηρακλή αποτελούσε τον απόλυτο πρωταγωνιστή. Ο Σλοβένος το είχε αναπόσπαστο κομμάτι του παιχνιδιού του να κυνηγάει πίσω από σκριν, να βάζει τα χέρια του στις μπάλες, να δίνει βοήθειες, να καλύπτει χώρους και να εκνευρίζει κάθε αντίπαλο επιθετικό που εμφανιζόταν μπροστά του. Αποτελούσε σήμα κατατεθέν του παιχνιδιού του, σχεδόν το απολάμβανε να το κάνει και είχε "χαλάσει" πολλές στατιστικές εκείνες τις μέρες πολλών εξαιρετικών σκόρερ...Παράδειγμα σύγχρονο: Όλοι αναφέρουν τις αμυντικές ικανότητες του Διαμαντίδη και πόσο βοηθούν την ομάδα του.

Δεν έκανε όμως μόνο αυτό για αυτό και τον επέλεξα ως τον κατεξοχή διαχρονικό μου παίχτη. Ο Ζντοβτς, όπως τον θυμάμαι, στον Ηρακλή ήταν ένα πλήρες πακέτο χωρίς υπερβολή. Χωρίς να "απεκγδυθεί" του ρόλου-χαμάλη που έκανε μέσα στο γήπεδο, κατάφερε να "αυξήσει" τις αγωνιστικές του αρμοδιότητες, να αναλάβει επιθετικές πρωτοβουλίες, να σκοράρει με μακρινά σουτ ή με διεισδύσεις, έμαθε να συνεργάζεται αρμονικά με τον Μπέρι, να έχει επιθετικά συστήματα προσαρμοσμένα επάνω του, ενώ συνέχιζε αφειδώς να μοιράζει ασσίστ ή να μαζεύει ριμπάουντ. Θυμάμαι ότι οι εκάστοτε προπονητές που είχαμε στα παιδο-εφηβικά τμήματα μας εξηγούσαν ότι έπρεπε να σουτάρουμε όπως ο Ζντοβτς, δηλαδή χωρίς η μπάλα να ακουμπάει την παλάμη, μόνο με τα δάχτυλα για να παίρνει και στροφές φεύγοντας από το χέρι μας. Οι αντίπαλοι προπονητές στόχευαν πλέον και στην επιθετική του απενεργοποίηση, ενώ ταυτόχρονα σχεδίαζαν τρόπους να βοηθήσουν το δικό τους επιθετικό "όπλο" να αποφύγει τις δαγκάνες του!!! Ο Σούμποτις συνήθως τον έβαζε σε θέση 2 ή πολλές φορές ακόμα και στο 3 με τον Κακιούση στον άσσο, αλλά όταν τα πράγματα σοβάρευαν και τα παιχνίδια "έκλειναν" το κουμάντο το αναλάμβανε πάντα ήταν στα χέρια του ηγέτη του. Γιατί τελικά αυτό ήταν ο Ζντοβτς, μόνο που τον μανδύα του ηγέτη τον φορούσε όχι στολισμένο από χρυσοποίκιλτα στολίδια (σκοράρισμα) αλλά από ραμμένο ύφασμα ποτισμένο από τον ιδρώτα που έσταζε κάθε βράδυ από το αραιό, ξανθό κεφάλι του κάθε βράδυ όταν τελείωνε κάθε ματς.

Συνεχίζοντας το τρέξιμο, που μου έδωσε το έναυσμα για τις σκέψεις αυτές, αναρωτήθηκα αν ο εν λόγω θα μπορούσε όχι μόνο να παίζει σε κάποια μεγάλη ευρωπαϊκή ομάδα, αλλά και να πρωταγωνιστεί και να αναγνωρίζεται ως ένας πλήρης παίχτης όπως μερικά χρόνια πριν. Δεν ξέρω τη γνώμη σας, εγώ ψηφίζω αναφανδόν θετικά. Στα δικά μου μάτια ο Γιούρι θα μπορούσε ΕΥΚΟΛΑ σήμερα να είναι ο βασικός άσσος της CSSKA, του ΟΣΦΠ, του ΠΑΟ, της Μπαρτσελόνα ενώ το ολοκληρωμένο παιχνίδι του μπορεί και να το είχαν ως πρότυπο ο Παπαλουκάς και ο Διαμαντίδης χωρίς -κατά τη γνώμη μου- να το φτάσουν ποτέ. Ιδίως σήμερα που μέτριοι παίχτες (Ρούμπιο) ή απλά καλοί παίχτες (Ζήσης-Τεόντοσιτς) ή και καλύτεροι παίχτες (Τεο-Σπαν-Διαμ) απολαμβάνουν "κλέη" και τιμές δίκαιες μεν για όσα προσφέρουν, ίσως υπερβολικές αν κανείς τις συγκρίνει με αυτές που αποδόθηκαν στον συμπαθή Ζντοβτς. Και το λέω αυτό, γιατί πάντα ο πιονέρος σε μια προσπάθεια, ο "εφευρέτης", ο δημιουργός, ο εμπνευστής και οι πρωτόλειες προσπάθειές του βρίσκονται -ή θα ΠΡΕΠΕΙ να βρίσκονται- πάντα ένα βήμα ψηλότερα από τους άξιους συνεχιστές τους. Και δε νομίζω να είμαι υπερβολικός λέγοντας ότι όλα όσα θαυμαστά έχουμε δει τα τελευταία χρόνια από τους προαναφερθέντες ή/και άλλους παίχτες, ήταν στο καθημερινό ρεπερτόριο του ψιλόλιγνου έως καχεκτικού σλοβένου αρκετά χρόνια πριν, όταν το μπάσκετ παιζόταν με πολύ διαφορετικό τρόπο..

Άλλωστε αυτό δε σημαίνει διαχρονικός? Η αέναη, ως προς τη συχνότητα και αναλλοίωτη, ως προς την αξία και δυναμική, παρουσία μέσα σε ένα κλίμα, μια ατμόσφαιρα, ένα περιβάλλον που αλλάζει, βελτιώνεται και εξελίσσεται, χωρίς να χάνει ούτε την ατομική σημαντικότητά της και την πρωτοποριακή πολλές φορές αυτοτέλειά της αλλά ούτε και τη συνολική επιρροή στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον... Επειδή όλο αυτό ακόμα και εμένα που το έγραψα μου φαίνεται δυσνόητο, με δύο λέξεις Γιούρι Ζντοβτς.