Ο φίλος μας ο Λευτεράκης

Φαντάζομαι θυμάστε όλοι το τραγούδι της Μαρινέλλας αφιερωμένο στην αγαπημένη της ομάδα, τον Άρη, που είχε γίνει σύνθημα στα χείλη όλων των απανταχού φίλων της κιτρινόμαυρης ομάδος, ήτοι "με τον Γκάλη, τον Γιαννάκη, τον Φιλίππου και τα άλλα παιδιά". Τραγούδι που δονούσε όχι μόνο τις πίστες που εμφανιζόταν η πιο γνωστή τότε οπαδός του Άρη αλλά και τις κερκίδες του Αλεξάνδρειου όπου και αγωνιζόταν ο τότε αυτοκράτορας του ελληνικού μπάσκετ. Εντούτοις, και χωρίς να παραγνωρίζω την ανάγκη του στιχουργού να δημιουργήσει την κατάλληλη ομοιοκαταληξία, ο τρίτος πόλος εκείνης της ομάδος δεν ήταν ο Φιλίππου, αλλά ο Πίξι ή αλλιώς Σλόμπονταν ή Λευτέρης Σούμποτιτς. Ένας αγαπημένος μου παίχτης αλλά ταυτόχρονα και μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του ελληνικού μπάσκετ. Περίεργο?? Για να δούμε...


Ο Σούμποτιτς ήρθε στον Άρη ως επιλογή του Ιωαννίδη από τη γειτονική Σλοβενία με έναν και αποκλειστικό σκοπό τον οποίο υπηρέτησε πιστά καθ' όλη τη διάρκεια της αγωνιστικής του καριέρας: να προσφέρει την επιλογή του σταθερού και αξιόπιστου μακρινού σουτέρ τις λίγες φορές που οι επιθέσεις δε θα εκδηλώνονταν από τα χέρια των Γκάλη-Γιαννάκη. Πράγματι αυτό συνέβαινε. Ο Σλόμπονταν κατά κύριο λόγο περιφερόταν εκτός της γραμμής του τριπόντου -με ιδιαίτερη αδυναμία στις γωνίες- περιμένοντας σε κάποια διείσδυση ενός εκ των δύο αστέρων της ομάδος η μπάλα να φτάσει στα χέρια του για να σουτάρει. Η μηχανική του σουτ του ήταν εξαιρετική καθώς σούταρε κατακόρυφα και κάθετα και πάντα έδινε μεγάλη καμπύλη στα σουτ του. Συνυπολογίζοντας ότι ήταν περίπου 2,03 απέφευγε τα υψωμένα χέρια των αμυντικών με ευκολία. Παρόλο που τα στατιστικά εκείνων των χρόνων ήταν σχεδόν ανύπαρκτα, θυμάμαι να έχω διαβάσει στο ΤΡΙΠΟΝΤΟ ότι για τουλάχιστον 2 χρονιές το ποσοστό του Πίξι στα τρίποντα ήταν πάνω από 50%.

Κάτι άλλο ιδιαίτερο στο παιχνίδι του Άρη δε θυμάμαι να προσέφερε. Ήταν μέτριος αμυντικός και ριμπάουντερ, ενώ η μοναδική του επιθετική κίνηση συνίστατο σε μερικές ντρίπλες κατά μήκος της ρακέτας και σουτ σχεδόν από το κέντρο αυτής ρίχνοντας ελαφρώς το κορμί του προς τα πίσω. Ο Ξανθός τον ήθελε για τις περιπτώσεις εκείνες που οι άμυνες θα έκλειναν πολύ προς τα μέσα ή θα αντιμετώπιζε ζώνες προκειμένου να έχει μια σταθερή απειλή από μακριά. Αυτό, ο "μακρυχαίτης" Σούμποτιτς το προσέφερε με συνέπεια κάθε βράδυ σχεδόν τις περισσότερες φορές που δεχόταν τη μπάλα από τους συμπαίχτες του. Και δεν αναφέρομαι μόνο στα παιχνίδια του ελληνικού πρωταθλήματος που ούτως ή άλλως κερδίζονταν εύκολα αλλά και σε δύσκολες έδρες όπως αυτές της Μακάμπι, της Μπαρτσελόνα, της Γιουγκοπλάστικα. Δεν ήταν λίγα τα παιχνίδια που το 3άρι του Άρη αποτελούσε τον δεύτερο σκόρερ της ομάδος του πίσω μόνο από τον Γκάλη και μπροστά και από τον Γιαννάκη, ιδίως τις βραδιές που ο τελευταίος δε σταματούσε να σουτάρει άστοχα.

Τον είχα ξεχωρίσει τότε γιατί δε θυμάμαι ακόμα και τώρα πολλούς παίχτες οι οποίοι να έβγαζαν το παντεσπάνι τους στηριζόμενοι μόνο στο καλό μακρινό τους σουτ. Παρόλο που οι τότε λεγόμενοι "small forward" ήταν σαφώς πιο μονοδιάστατοι από τους σύγχρονους και το μακρινό σουτ θεωρείτο απαραίτητο για τη θέση τους, η ικανότητα του Σούμποτιτς να σκοράρει σχεδόν αποκλειστικά με το "σπάσιμο" του καρπού του, μου φαινόταν πολύ σπάνια και άξια θαυμασμού. Θαυμασμός που αυξανόταν σε κάθε μεγάλο ντέρμπι με τον ΠΑΟΚ καθώς ο εν λόγω σχεδόν πάντα έκανε τα καλύτερα του παιχνίδια απέναντι στον τότε αιώνιο αντίπαλο. Δε νομίζω ότι ο κύριος λόγος που τόσα πρωταθλήματα εκείνα τα χρόνια χάθηκαν για τις ομάδες του ΠΑΟΚ ήταν μόνο ο Γκάλης, καθώς μπορώ να θυμηθώ τουλάχιστον 3-4 ματς που ο Σλόμπονταν έβαλε εύκολα και γρήγορα 20+ πόντους και η ομάδα του κέρδισε άνετα το παιχνίδι. Την χρονιά πριν ο ΠΑΟΚ πάρει τον Μάικ Τζόουνς σε ένα μεταξύ τους παιχνίδι είχε βάλει αν θυμάμαι καλά 7 (!!!!) τρίποντα στο πρώτο ημίχρονο με αποτέλεσμα στο β' ο Μακαράς να τον μαρκάρει ακόμα και όταν ο ΠΑΟΚ έκανε επίθεση.

Πού εγκειται το αμφιλεγόμενο? Στην ερώτηση αν ο Σούμποτιτς ήταν ο παίχτης που χρειαζόταν ο Άρης να κάνει το παραπάνω βήμα και να κερδίσει το Πρωταθλητριών τι θα απαντούσατε? Γιατί στα 2 Final-Four που συμμετείχε δεν ήταν αυτός ο χειρότερος παίχτης της ομάδος του ασχέτως αν σε αυτό του Μονάχου -ίσως κάνω λάθος- ο Ιωαννίδης του είχε επιτεθεί επειδή τελείωσε τον ημιτελικό με 9/21 λέγοντας του περίπου "Δε μπορώ εγώ να σου ρυθμίσω το χέρι"!!! Και για να παίρνει αυτός 21 σουτ σε ένα ματς κάποιος άλλος ΔΕΝ τα πήρε. Επίσης τη χρονιά που ο Άρης παίρνει τον Μ. Τζόουνς υποβαθμίζοντας τρόπον τινά τον Πίξι, γιατί πάλι δεν κατάφερε να κάνει κάτι διαφορετικό? Μήπως δε χρησιμοποιείτο σωστά από τον προπονητή του ή πράγματι ο μονοδιάστατος τρόπος παιχνιδιού του δε βοηθούσε την ομάδα του να κάνει το παραπάνω βήμα, ενώ τη βοηθούσε να φτάσει στις 4 καλύτερες ομάδες της Ευρώπης και να κυριαρχεί στην Ελλάδα? Μπορεί κανείς να δώσει μια ξεκάθαρη και απόλυτη απάντηση άραγε?

Όταν έβγαλε το σορτσάκι και τη φανέλα ο -στο μεταξύ "ελληνο-βαφτισθείς"- Λευτέρης δεν άργησε να φορέσει κουστούμι και γραβάτα και να ξανασυστηθεί στο ελληνικό μπασκετικό κοινό ως προπονητής. Έξυπνος άνθρωπος ο Πίξι, κατάλαβε ότι στο ελληνικό μπάσκετ επενδύονταν και θα συνεχίζονταν να επενδύονται χρήματα, νέος ήταν, όρεξη είχε, "κόπιαρε" πολλές ιδέες του Ιωαννίδη, όπως έχει παραδεχθεί, και ξεκίνησε την προπονητική του καριέρα. Νομίζω ότι δεν αμφιβάλλει κανείς ότι η καριέρα του ως προπονητή ήταν από τις πιο επιτυχημένες των τελευταίων ετών. Αναλαμβάνει τον Ηρακλή και στήνει την ομάδα γύρω από Ζντοβτς-Μπέρι φτάνοντας μια ανάσα -ένα κάρφωμα- μακριά από το να αποκλείσει την πανίσχυρη Ταουγκρές, βγαίνει στο Πρωταθλητριών, ενώ από το Ιβανώφειο δεν περνά κανείς. Βασιζόμενος στους 2 σταρ και σε πολύ μικρό ροτέισον, ο Ηρακλής εκείνα τα χρόνια κατάφερε πολλούς άθλους που δεν ήταν στα χρονικά της μυθολογίας.

Η μεγάλη επιτυχία όμως ήρθε με την ομάδα της καρδιάς του. Με ένα ρόστερ γεμάτο αμφιβόλου αξίας παίχτες (Λιαδέλης-Σιούτης-Αγγελίδης-Μπόνι) και ξένους ελαφρώς "περίεργους" (Ορτίθ-Σάκλεφορντ) αποκλείει το απόλυτο φαβορί τότε Μπενετόν φτάνοντας το ματς στην παράταση στην Ιταλία και πηγαίνει για τον διπλό τελικό με την Τόφας μέσα σε κλίμα γενικευμένης ευφορίας. Χάνει το πρώτο ματς στο Αλεξάνδρειο με διψήφια διαφορά (11 πόντοι) και όλοι ετοιμάζονται να τον "κρεμάσουν". Το τι απογοήτευση είχα τραβήξει εκείνο το βράδυ δε θα το ξεχάσω ποτέ, σχεδόν έκλαιγα από τα νεύρα μου. Παρόλα αυτά ο Άρης με οδηγό τον Πίξι πηγαίνει στα βάθη της Ανατολίας και με ένα ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ παιχνίδι από όλους τους παίχτες του ταπεινώνει τους Τούρκους μέσα στο σπίτι τους κερδίζοντας το ευρωπαϊκό και ενώ προηγουμένως είχαν αδειάσει οι εξέδρες λόγω επεισοδίων. Ίσως το πιο μάγκικο και αντρίκειο τρόπαιο που έχει κερδίσει ποτέ ελληνική ομάδα στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ και σίγουρα μια από τις πιο λαμπρές σελίδες στην ιστορία του Άρη. Με προπονητή τον πρώην παίχτη του Λευτέρη Σούμποτιτς. Χρόνια πολλά όταν ρώτησαν παίχτες εκείνης της ομάδος, όλοι συμφώνησαν στο ότι ο προπονητής τους ήταν εξπέρ στον τομέα της επικοινωνίας και της ψυχολογίας και μπορούσε και "κέρδιζε" τον καθένα από αυτούς δείχνοντάς του πόσο πολύ τους πίστευε.

Η τρομερή επιτυχία έκανε τους αφούς Γιαννακόπουλους να του δώσουν τα ηνία της ομάδος τους ευελπιστώντας ότι αυτός θα την οδηγούσε στην κορυφή της Ελλάδος και της Ευρώπης. Όσον αφορά την Ελλάδα επαληθεύφτηκαν καθώς ο Σούμποτιτς οδήγησε τους πράσινους σε δύο πρωταθλήματα μετά από πολλά χρόνια, το ένα μάλιστα μέσα στο ΣΕΦ σε πέμπτο αγώνα, πανηγυρίζοντας με πούρο στο στόμα, στην Ευρώπη όμως απέτυχε παταγωδώς με φόντο γιαούρτια και αποδοκιμασίες έξω από το ΟΑΚΑ κατά την επιστροφή της ομάδος. Το προσωπικό του παλμαρέ γεμίζει με ένα ακόμα κύπελλο Ελλάδος με τον ΟΣΦΠ, το μοναδικό τρόπαιο που είχε κατακτήσει ο ΟΣΦΠ μέχρι το 2009 από το μακρινό 1995!!! Έκανε και μερικά περάσματα από Πανιώνιο και ΠΑΟΚ, από όπου έχω να θυμάμαι την αρμονική συνύπαρξη των Παπαλουκά-Διαμαντόπουλου για μια χρονιά, συνεργασία των οποίων θύμιζε σε πολλούς εκείνη των Γκάλη-Γιαννάκη. Παραδόξως όταν ήταν προπονητής στον Ολυμπιακό εισηγήθηκε την απομάκρυνση του Παπαλουκά θεωρώντας υπερβολικά τα λεφτά που τότε προβλέπονταν στο συμβόλαιό του. Μια κίνηση που ίσως άλλαξε τον ρου της ομάδος του λιμανιού, όπως αποδεινύεται από την μετέπειτα καριέρα του Θοδωρή.

Η αμφιλεγόμενη φύση του ίσως εμφανίζεται πιο έντονη στην παρουσία του ως προπονητή: Κανείς με σιγουριά δε μπορεί να πει ότι ο Πίξι ήταν εξαιρετικός προπονητής στο κομμάτι της ανάλυσης και της προετοιμασίας ενός παιχνιδιού, στα τεχνικά σημεία δηλαδή (τα αναλάμβανε ο Παπαχατζής κυρίως). Όλοι μιλάνε για την εξαιρετική επικοινωνική του σχέση με παίχτες, παράγοντες και δημοσιογράφους που του εξασφάλιζε μια σχετική ασυλία στις αποτυχίες, ενώ πάντα προσκαλείτο να δίνει συνεντεύξεις σε εφημερίδες, περιοδικά, εκπομπές. Ακόμα και το ALL-STAR από αυτόν ζήτησε να σχολιάσει τη σύγκριση Γκάλη-Διαμαντίδη. Σε όλες τις ομάδες του είχε παιχταράδες (Μπέρι-Ζντοβτς-Ράτζα-Σκοτ) με τους οποίους διατηρούσε άριστες σχέσεις υποκύπτοντας σχεδόν στις επιθυμίες τους (γνωστή η ειδική διαχείριση του Ράτζα που αποφάσιζε αυτός πότε θα κάνει προπόνηση) για να τις εξαργυρώσει στους αγώνες. Πολλοί μιλάνε ανοιχτά για έναν εξαιρετικό δημοσιοσχετίστα, διπλωμάτη και άλλοι ψιθυρίζουν διάφορες φήμες σχετικά με την εμπλοκή του σε διάφορες μεταγραφές που κατά καιρούς έκανε. Η δήλωση πάντως που έκανε στον εμβρόντητο Σκουντή αμέσως μετά την κατάκτηση του κυπέλου από τον ΟΣΦΠ "το χαίρομαι ιδίως γιατί όπως ξέρεις, η γιαγιά μου κατάγεται από την Κοκκινιά!!!!!", είχε προκαλέσει τότε πάμπολες αντιδράσεις. Οι Αρειανοί δεν του συγχώρεσαν ποτέ ότι ήταν προπονητής του ΠΑΟΚ και στο μεταξύ τους αγώνα του ανέμιζαν 5χίλιαρα θέλοντας να δείξουν την αδυναμία του στα χρήματα!!!! Αλλά ακόμα και την περσινή σαιζόν όταν επανήλθε στον Άρη μεσούσης της περιόδου, έφυγε με μάλλον άσχημο τρόπο και με πολλά ερωτηματικά σχετικά με την παρουσία του τα οποία ποτέ δεν εξήγησε, αν και το είχε υποσχεθεί.

Αξέχαστο το χρυσό ρολόι που σχεδόν πάντα φορούσε ως προπονητής, η τάση να αγγίζει τον κόμπο της γραβάτας, η γαλλική μύτη και κάποιες πολυ σκληρές εκφράσεις -αναφορά στις μανάδες- που είχε ανταλλάξει με τον Ίβκοβιτς που για λόγους ευνόητους δεν αναφέρω.

Το πιο αμφιλεγόμενο ίσως έρχεται όταν αναρωτιέσαι για κάποιον άνθρωπο και την αίσθηση που αποκομίζεις από αυτόν. Πολλά μπορώ να πω για τον φίλο μας τον Λευτεράκη αλλά δυσκολεύομαι να τον κατατάξω άμεσα και εύκολα στους "καλούς" ή στους "κακούς" με την πιο απλοϊκή έννοια του όρου καθώς ανέκαθεν εξέπεμπε μια μυστικοπάθεια και κριψύνεια που δεν τον άφηναν να γίνει συμπαθής στο ευρύ κοινό. Δε μπορεί κανείς όμως να αγνοήσει ότι ο Πίξι ήταν και είναι και θα είναι ένα μεγάλο ξεχωριστό -έστω αμφιλεγόμενο στα μάτια μου- κεφάλαιο του ελληνικού μπάσκετ.